Fundacja rodzinna. Cz. 7 - Interpretacje fiskusa. Strefa biznesowa.

Zastanawiasz się, jak zabezpieczyć przyszłość swojej działalności gospodarczej i zoptymalizować podatki? Fundacja rodzinna oferuje fascynujące możliwości, ale także stawia przed nami wyzwania podatkowe, o których każdy przedsiębiorca powinien wiedzieć.

Fundacja rodzinna, która w swoim majątku posiada udziały czy akcje spółek, ma prawo do dywidendy z tychże spółek, obejmowania kolejnych udziałów, zbywania ich i umarzania. Od tych operacji finansowych nie zapłaci podatku, dopiero wypłata świadczenia dla beneficjenta zostanie obciążona 15% CIT. Ta pozornie przejrzysta sytuacja może jednak okazać się pułapką lub przynajmniej niespodzianką fiskalną. A wynika to wprost z samej ustawy o fundacji rodzinnej, jak i ze znanych już interpretacji. Podajemy najistotniejsze interpretacje Krajowej Informacji Skarbowej związane z fundację rodzinną, wydane w ciągu pierwszych kilku miesięcy po wejściu w życie ustawy.
Te dotyczą strefy biznesowej.

Udziały fundacji w spółce

Zabronione jest nabywanie udziałów w spółce korzystającej z ryczałtowego modelu opodatkowania, popularnie zwanego estońskim CIT. Przy czym tu akurat ryzyko spada nie tyle na fundację rodzinną, ile na samą spółkę. Otóż spółki mogą korzystać z ryczałtu w przypadku, gdy wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne. Fundacja, jako osoba prawna, będąca wspólnikiem spółki z o.o. czy akcyjnej powoduje utratę tego prawa i zmusza spółkę do opodatkowania CIT 19%. To wynika z samej ustawy o fundacji rodzinnej oraz przepisów podatkowych.

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 5 stycznia 2024 roku (0114-KDIP2-1.4010.551.2023.2.PP) jako działalność niedozwoloną fundacji określa udział w spółce zagranicznej, która nie opodatkowuje swoich dochodów podatkiem CIT na terenie Polski. Konkretnie mowa o tych firmach, które są opodatkowane tylko na poziomie wspólników. I najczęściej zarejestrowanych w tzw. rajach podatkowych. To kraje, z którymi Polska nie podpisała umowy o wymianie informacji w sprawach podatkowych i umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Polski odpowiednik to np. spółka cywilna, która nie spełnia definicji spółki handlowej. Dlaczego? Ponieważ nie jest płatnikiem CIT, jest uregulowana w kodeksie cywilnym, a nie w kodeksie spółek handlowych, nie ma osobowości prawnej, podatki płacą wspólnicy, nie zaś sama spółka. Określa powyższe  interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 26 stycznia 2024 roku (0111-KDIB1-2.4010.634.2023.3.AW). W obu przypadkach zagrożeniem dla fundacji jest sankcyjny CIT 25%. Ponadto fiskus jednoznacznie określił, że fundacja może być wspólnikiem tylko spółek płacących CIT w polskim systemie podatkowym.  

Wkład niepieniężny fundacji do spółki

Fundacja, obejmując udziały czy akcje w spółce, może dokonać tego w formie niepieniężnej, tj. przeniesienia własności mienia w wyniku czynności prawnej w zamian za udziały spółki. Ten, nieco skomplikowany, zapis łatwo można zobrazować przykładem. Fundacja może nabyć nieruchomość, po czym aportem wnieść do spółki i w ten sposób stać się jej wspólnikiem.  Mechanizm jak najbardziej znany i praktykowany w biznesie. Jednak zdaniem fiskusa taka czynność wykracza poza działalność dozwoloną fundacji rodzinnej, ponieważ powstaje domniemanie, że nieruchomość została nabyta wyłącznie w celu jej dalszego zbycia. Aport traktowany jest jako zakup udziałów w spółce. W takiej sytuacji zamiast PIT 0% powinien być zastosowany PIT sankcyjny 25% od wartości rynkowej całego wkładu niepieniężnego, czyli wartości tej nieruchomości. To interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 8 stycznia 2024 roku (0114-KDIP-1.4010.550.2023.3.AW), która jest bardzo sporna, ponieważ tak naprawdę nie określono jednoznacznie, w jakich przypadkach aport nieruchomości jest dozwoloną działalnością w formie niepieniężnego pokrycia wkładu. A takie prawo wynika wprost z ustawy o fundacji. Można zatem przypuszczać, że każda taka czynność fundatora powinna zostać poprzedzona konkretnym pytaniem do KIS i uzyskaniem stosownej decyzji lub pokrywaniem wkładu do fundacji jednie w formie pieniężnej.

Spółka jako wkład do fundacji rodzinnej

O ile aport niepieniężny wniesiony przez fundację do spółki może powodować sankcje podatkowe, o tyle wniesienie jako mienia spółki do fundacji jest czynnością dozwoloną oraz neutralną podatkowo. Kluczowe jest jednak, aby przy takiej transakcji zbycia przedsiębiorstwa, nabywca tj. fundacja, mogła prowadzić nadal taką samą działalność. Całość przekazanych składników ma umożliwiać kontynuację działalności bez konieczności czynienia dodatkowych nakładów. Ponadto przedsiębiorstwo ma realnie prowadzić działalność operacyjną. Zabronione jest sprzedanie aktywów, inny rodzaj zbycia (darowizna) czy wręcz likwidacja. Spełnienie tych kryteriów zwalnia fundatora i jego spółkę oraz fundację rodzinną z podatków. Istotny jest również brak korekty w podatku VAT i brak potencjalnego zwrotu rozliczonych uprzednio w kosztach kwot podatku. Dalsze rozliczanie podatku przejmuje bowiem w sposób ciągły nabywca tj. fundacja rodzinna. Wskazuje na to interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 6 listopada 2023 roku (0114-KDIP4-3.4012.356.2023.4.DS)

Restrukturyzacja spółki przez fundację

Z prawnego punktu widzenia nie występują przeszkody, aby fundacja, realizując swoje prawa
i obowiązki wspólnika, podejmowała decyzje poprzez zgromadzenie wspólników czy akcjonariuszy. Może zatem decydować m.in. o zmianie formy działalności, wydzieleniu zorganizowanej części przedsiębiorstwa lub konsolidacji wybranych rodzajów działalności w innej spółce. Zgodnie z ustawą fundacja jest zwolniona z CIT. Jednak w przypadku restrukturyzacji zazwyczaj powstaje przychód do opodatkowania. Otrzymując udziały lub akcje w spółce restrukturyzowanej wspólnik (a więc również fundacja) przyjmuje je jako nowe. Dotychczas bowiem nie posiadał tych udziałów. W wyniku połączenia lub podziału z formalnego punktu widzenia fundacja jako wspólnik przystępuje do nowego podmiotu, w którym dotychczas nie była wspólnikiem. Podobnie w przypadku zwiększenia dotychczasowego kapitału poprzez połączenie lub podział następuje tzw. przysporzenie, czyli korzyść. Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 3 stycznia 2024 roku (0111-KDIB1-2.4010.534.2023.1.DP) daje jednak fundacji rodzinnej prawo do takiej działalności i zwalnia ją z podatku CIT. Jako argument przytoczono realizowanie ustawowych i statutowych celów fundacji tj. gromadzenie mienia i zarządzanie nim w interesie beneficjentów. Zatem połączenie lub podział spółki, znajdującej się w majątku fundacji rodzinnej, nie jest przejawem działalności gospodarczej a jedynie konsekwencją zarządzania własnym majątkiem fundacji. 

Odsetki z lokat

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 13 lutego 2024 roku (0111-KDIB1-2.4010.630.2023.1.ANK) również jest korzystna dla fundacji rodzinnej i uznaje, że lokowanie własnej gotówki na terminowej lokacie bankowej, nie wykracza poza dozwoloną działalność fundacji. Nie stanowi stricte działalności gospodarczej. Decyzja ta zwalnia fundację z 19% podatku od dochodów kapitałowych, potocznie zwanego podatkiem Belki, czyli od odsetek.

Działaj mądrze i planuj przyszłość swojej fundacji!

Nie pozwól, by niespodzianki fiskalne zaskoczyły Cię w przyszłości. Umów się na konsultację i dowiedz, jak możesz optymalnie zarządzać fundacją rodzinną, aby służyła Twojemu biznesowi i rodzinie przez długie lata. Kliknij TUTAJ.

Czekamy na Ciebie — rozpocznij świadome zarządzanie już dziś!

Autorzy: Rafał Szcześniak, Jakub Misiak, Jacek Mariusz Lemiesz

Fundacja rodzinna Cz. 6 - Interpretacje fiskusa. Strefa prywatna.

Czy Fundacja Rodzinna jest kluczem do ochrony Twojego biznesowego królestwa? Rozważmy to zagadnienie razem, analizując najświeższe interpretacje fiskusa. Poznaj nie tylko korzyści, ale i wyzwania, jakie niesie za sobą ten nowoczesny instrument prawnopodatkowy. Dowiedz się więcej i przekonaj się, czy to rozwiązanie jest również dla Ciebie!

Oczekiwania - głównie ze strony przedsiębiorców - dotyczące wprowadzenia do polskiego prawa instytucji Fundacji Rodzinnej, były bardzo duże. Kiedy w maju 2023 roku ustawa weszła do polskiego porządku prawnego, okazało się, że jej zapisy są niezwykle nowoczesne, a co za tym idzie również korzystne podatkowo dla fundatorów i beneficjentów. Pojawiały się nawet głosy, że to jedna z najbardziej liberalnych ustaw o fundacji rodzinnej w Europie. Jednak to „eldorado” trwało raptem kilka miesięcy. Uszczelnianiem zapisów zajęła się Krajowa Informacja Skarbowa. Być może słusznie, ponieważ według ekspertów większość zarejestrowanych polskich fundacji rodzinnych powstała w celu optymalizacji podatkowej prowadzonego biznesu, zamiast wdrożenia i zabezpieczenia procesu sukcesji pokoleniowej. Artykuł nie rozstrzyga, jaka jest prawda. Podajemy najbardziej spektakularne interpretacje KIS związane z fundację rodzinną, wydane w ciągu pierwszych miesięcy po wejściu ustawy w życie.

Wypłata majątku z fundacji jest opodatkowana CIT.

Co do zasady Fundacja Rodzinna jest zwolniona z podatku dochodowego. Płaci go dopiero w  momencie wypłaty na rzecz fundatora lub beneficjenta albo przekazania im mienia w wyniku likwidacji fundacji. Podatek CIT do opłacenia wynosi 15%. To, czy podatek zapłaci beneficjent zależy od tzw. grupy spadkowej, do której należy. Najbliższa rodzina nie zapłaci podatku dochodowego PIT.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 6 grudnia 2023 roku zajął stanowisko, że podatek CIT w wysokości 15% Fundacja Rodzinna zapłaci w momencie wypłaty świadczeń oraz w momencie likwidacji. Jest to o tyle sporne, że w przypadku likwidacji podatek dochodowy CIT powinien dotyczyć tylko zysku wypracowanego przez fundację, nie zaś całości wkładu. W takim bowiem przypadku fundator od swojego własnego majątku wniesionego do Fundacji Rodzinnej zapłaciłby 15% podatku, gdyby zechciał ją zlikwidować w krótkim czasie po powołaniu. Dyrektor KIS uzasadnił, że ustawodawca przewidział CIT 15% od zysku tylko dla mienia jakim są ruchomości, nieruchomości i prawa, o ile zostaną zbyte z zyskiem. Natomiast nie przewidział takiej sytuacji dla środków pieniężnych. Te, według KIS, powinny być opodatkowane stawką 15% bez względu na to, czy operacje finansowe przyniosły zysk czy stratę. Podstawowy argument to realizowanie celów Fundacji Rodzinnych, tj. gromadzenie i pomnażanie majątku przez lata, zamiast wykonywania krótkotrwałych operacji biznesowych, wykorzystujących doraźne, korzystne skutki podatkowe. W takim przypadku, z punktu widzenia podatkowego, opcją wartą rozważenia wydaje się być darowizna, testament czy nawet dziedziczenie ustawowe realizowane poza Fundacją Rodzinną. W takiej sytuacji ani fundator, ani najbliższa rodzina nie zapłacą podatku.

Koszty edukacji beneficjentów.

Statut Fundacji Rodzinnej jest kluczowym zapisem dla bez kosztowego przyznawania benefitów. Jeśli fundator ma faktyczny zamiar wspierać dzieci czy wnuki, musi to jasno zapisać. Przykłady: pokrycie kosztów studiów wyższych nie późnej niż do 25 roku życia, pokrycie kosztów opieki medycznej
i ubezpieczeń zdrowotnych, zapewnienie środków na pokrycie kosztów zawarcia związku małżeńskiego. Można wpisać do statutu dowolne cele, które sfinansuje Fundacja Rodzinna, a które wynikają bądź będą wynikać z przyszłych potrzeb i planów rodziny.

23 grudnia 2023 roku Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się w interpretacji, że takie klarowne zapisy statutowe są zgodne z założeniami ustawodawcy oraz, że  nie występują przesłanki do zastosowania klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania. Służą one gromadzeniu majątku oraz wspieraniu beneficjentów. Uzyskane w ten sposób korzyści podatkowe nie będą sprzeczne z przedmiotem ustawy o fundacji oraz ustaw podatkowych. Mianowicie, w przypadku beneficjentów zaliczanych do grupy zerowej (najbliższa rodzina) Fundacja zapłaci podatek CIT 15%, ale beneficjent będzie zwolniony z podatku. Co więcej – świadczenie bądź mienie otrzymywane przez beneficjentów od Fundacji Rodzinnej jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn. Warunkiem koniecznym jest jak wspomnieliśmy zawarcie konkretnych zapisów w statucie Fundacji, dotyczących tego co, komu, ile i na jakich warunkach będzie należne.

Wierzytelności jako prawa majątkowe wniesione do fundacji.

Kapitał polskich firm rodzinnych zazwyczaj pochodzi z pożyczek właściciela na rzecz własnej spółki, które stają się prawem majątkowym wspólnika (właściciela) do momentu spłaty lub konwersji na udziały. Zazwyczaj, w miarę rozwoju biznesu, wierzytelność jest przez spółkę spłacana wspólnikowi. Pożyczka dla własnej spółki, poza oczywistą koniecznością dokapitalizowania w celu dalszego jej rozwoju, jest też korzyścią podatkową. Taka bowiem finansowa forma pomocy od wspólnika nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych w wysokości 0,5%. Nie stanowi też przychodu po stronie spółki, więc nie ma należnego podatku. Usługa finansowa, jaką jest pożyczka, ma stawkę zwolnioną z podatku VAT. Koszt pojawia się w momencie rozliczania odsetek i ponosi go udzielający pożyczki, czyli wspólnik zapłaci 19% podatku dochodowego PIT.    

W momencie tworzenia Fundacji Rodzinnej dosyć naturalnym ruchem jest przeniesienie wierzytelności pożyczkowych do Fundacji. Wynika to nawet z ustawy, która dopuszcza jako działalność dozwoloną nabywanie praw majątkowych, w tym wierzytelności i obrót tym mieniem. Fiskus, w interpretacji z 29 grudnia ubiegłego roku, doszedł jednak do innych wniosków. Dyrektor KIS stwierdził mianowicie, że nabycie w drodze cesji od fundatora jego własnych wierzytelności o zwrot pożyczek wraz z odsetkami nie mieści się w dyspozycji ustawy o  Fundacji Rodzinnej. Konsekwencją może być sankcyjny podatek CIT, który wynosi aż 25%. Jednocześnie - i tu ciekawostka - fiskus nie zabrania Fundacji nabycia takiej samej wierzytelności o zwrot pożyczek, ale przekazanej w drodze darowizny. Innymi słowy, kluczowa jest forma, a nie sama wierzytelność. Cesja wierzytelności to umowa, która przenosi na osobę trzecią prawo żądania zapłaty od dłużnika. Zasadniczo cesja jest formą sprzedaży z 1% podatkiem PCC. Należy również zapłacić podatek od odzyskanych kwot. I tu jest punkt sporny, ponieważ Fundacja podatku nie płaci. W przypadku darowizny, obdarowany nie zapłaci podatku PIT ani od podarowanej mu wierzytelności, ani od jej spłaty przez dłużnika. Danina będzie jednak od odsetek i będzie wynosiła 19%.

W obliczu dynamicznie zmieniających się interpretacji fiskusa dotyczących Fundacji Rodzinnej, wielu Przedsiębiorców staje przed pytaniem: Jak efektywnie i legalnie zabezpieczyć majątek i przekazać go kolejnym pokoleniom? Fundacja Rodzinna, choć postrzegana jako skarbiec rodzinnych aktywów, niesie ze sobą nie tylko obietnice ochrony, ale i zestaw wyzwań, szczególnie w kontekście regulacji podatkowych. Decyzja o założeniu Fundacji Rodzinnej wymaga więc nie tylko głębokiej analizy, ale i profesjonalnego doradztwa.

Masz wątpliwości, czy Fundacja Rodzinna jest odpowiednim rozwiązaniem dla Ciebie i Twojej firmy?

Zapraszamy na bezpłatne INTRO Sukcesyjne z certyfikowanym doradcą zrzeszonym w Krajowej Izbie Doradców Sukcesyjnych! Umów się już dziś wypełniając formularz na naszej stronie.

Autorzy: Rafał Szcześniak, Jakub Misiak, Jacek Mariusz Lemiesz

Zapisz się do newslettera Krajowej Izby Doradców Sucesyjnych na poniedziałki z Sukcesją!
Podaj swój adres e-mail i bądź na bieżąco - nie będziemy SPAMować!
Dziękujemy za zapis!
We respect your privacy. Your information is safe and will never be shared.
Ribbon
Na pewno? Obiecujemy, że będziesz zachwycony.
×
×
WordPress Popup